Oorspronkelijk was het Damrak het rechte stuk vaart van de rivier de Amstel tussen de Dam en het IJ. Schepen voeren vroeger vanaf het IJ over het Damrak naar de Dam.
Ongeveer duizend jaar geleden ontstond onze hoofdstad Amsterdam aan de monding van de rivier de Amstel. Boeren, vissers en schippers vestigden zich hier en legden rond 1270 op een halve kilometer van het IJ een sluisdam aan in de Amstel. Oorspronkelijk was het Damrak het rechte stuk vaart van de rivier de Amstel tussen de Dam en het IJ. Schepen voeren vroeger vanaf het IJ over het Damrak naar de Dam. Het Damrak was toen een soort haven waar de schepen konden aanleggen.
In de loop van de tijd is het Damrak stukje bij beetje versmald, om ruimte te maken voor een brede weg met daaraan winkels.
De kade die maar aan één zijde van het water loopt, noemde men tot in de tweede helft van de 19e eeuw ‘Op ’t Water’. Dit is de kant van het Damrak waar nu winkels, hotels en restaurants te vinden zijn. Tegenwoordig noemt men niet alleen het water, maar ook de straat ‘Damrak’.
Aan de andere kant van het Damrak waren huizen direct met de achterkant aan het water gevestigd. Dit was zodat schepen makkelijk de opslagruimtes die zich aan de achterkant van deze huizen bevonden konden bereiken. Deze huizen staan tot de dag van vandaag nog steeds met hun achtergevel in het ongedempte deel van het Damrak.